بن ماری چیست
بن ماری آزمایشگاهی چیست
دستگاه بن ماری دستگاهی است که برای انجام آزمایشهای سرولوژی، اگلوتیناسیون، غیر فعالسازی، بیولوژی پزشکی و آزمایشهای داروسازی و حتی برای مراحل انکوباسیون صنعتی کاربرد دارد. قیمت آون آزمایشگاهی مایع داخل تانک معمولاً آب و در بعضی روغن است. محدوده دمای کاری حمامهای آب از دمای محیط تا 60 درجه سانتیگراد است. با استفاده از یک درپوش خاص، امکان انتخاب درجه حرارت 100 درجه سانتیگراد نیز وجود دارد. حمامهای آب با گنجایش 2 تا 30 لیتری ساخته میشوند.
اصول عملکرد بن ماری آزمایشگاهی چیست
الان که میدانیم بن ماری چیست برویم به حمامهای آب از جنس استیل هستند و معمولاً با یک لایه رنگ الکترواستاتیک (Electrostatic) که قابلیت جذب بالا داشته و نسبت به شرایط محیطی آزمایشگاه مقاوم است، پوشیده شدهاند. کلیدهای کنترل فعالیت دستگاه در قسمت بیرونی حمام آب قرار دارند و در سطح پایین تانک ضد زنگ آنها، مقاوم های الکتریکی نصب شدند.
مقاوم های الکتریکی
استفاده از مقاوم های الکتریکی گرما را به آب یا روغن داخل تانک منتقل میکند تا دمای انتخابی حاصل شود. اما مفهوم مقاومت های بن ماری چیست و چه کاری انجام میدهند؟ در پایین به انواع مقاوم الکتریکی اشاره میکنیم …
مقاومها ممکن است از انواع ذیل باشند:
مقاوم متغیر (Immersion Resistor)
این نوع از مقاومها در داخل یک لوله بسته جاسازی شدهاند و در قسمت پایینی مخزن با سیستم گرمایی تانک در تماس مستقیم هستند.
مقاوم بیرونی (External Resistor)
این مقاومها در قسمت پایینی ولی در خارج از تانک قرار دارند و با یک ماده عایق دار حفاظت میشوند که از به هدر رفتن گرما جلوگیری میکند. این مقاومها گرما را از طریق یک هادی گرما به زیر تانک منتقل میکنند.
مدلهای خاص حمامهای آب لوازم جانبی مانند سیستم همزن دارند که جریان آب داخل تانک را با حرکتهای موزون جابجا میکند و سبب یکنواختی دما در سراسر تانک میشود.
کنترلهای حمام آب (بن ماری)
بالاتر با تعریف اینکه بن ماری چیست آشنا شدیم و گفتیم که برای انجام آزمایشهای سرولوژی، بیولوژی، داروسازی و … کاربرد دارد. حال میرسیم به اینکه فعالیت مفهوم هر یک از کنترلهای بن ماری چیست و چگونه کار میکند!
حمامهای آب معمولاً کنترل های سادهای دارند. بعضی سازندگان این کنترلها را داخل میکروپروسسورها جاسازی کردهاند که با توجه به مدل حمام آب متفاوت است.
- سوئیچ کنترل روشن و خاموش
- صفحه و دکمه منو برای انتخاب پارامترهای دما، آلارم و مقیاس دما (C – F)
- دو دکمه برای تنظیم پارامترها
- یک صفحه نمایش
- یک چراغ راهنما
- راهنماها برای تعیین مقیاس دما (C – F)
استفاده از حمام آب یا بن ماری
نکات مربوط به استفاده از بن ماری شامل چه چیزهایی هست؟ پیش از استفاده از حمام آب، از تمیز بودن آن و اتصال لوازم جانبی مورد احتیاج اطمینان حاصل نمایید.
مراحل استفاده معمولاً به ترتیب ذیل است:
- حمام آب را با مایع (آب یا روغن) پر کنید تا دما را ثابت نگه دارد و اطمینان حاصل نمایید سطح مایع داخل تانک 4 تا 5 سانتیمتر از لبه تانک پایینتر است.
- وسایل کنترل مورد احتیاج مانند دماسنج و همزن (Circulator) را نصب کنید. از محل دماسنج برای قرائت صحیح خواندهها اطمینان حاصل نمایید.
- اگر برای پر کردن تانک حمام آب از آب استفاده شده است، اطمینان حاصل نمایید که آب تمیز سات. بعضی از سازندگان برای جلوگیری از رشد قارچ و جلبک، افزودن موادی را پیشنهاد میکنند.
- سوئیچ اصلی (N° 1) دستگاه را روشن کنید (شمارهها مربوط به کنترلهایی است که در شکل نشان داده شدهاند). بعضی سازندگان میکروپروسسورهایی را در دستگاه جاسازی کردند که به محض روشن شدن آن به طور خودکار کلیدهای ضروری را شناسایی و روشن میکند.
- دمای کاری در منوی اصلی را با دکمه N° 2 تنظیم نمایید.
- کنترل دما را فعال نمایید (در حمام آب هایی که این کنترل را دارند). زمانی که دما از حد مجاز بالاتر میرود، این کنترل جریان برق را قطع میکند. این فعالیت با دکمه منوی اصلی نیز انتخاب و با کلید تنظیم پارامتر کنترل میشود.
- در حمام آب از مواد ذیل استفاده نکنید:
الف) ماده سفید کننده
ب) مایعات با محتوای کلر زیاد
ج) سالین ضعیف ماننده کلرید سدیم (NaCl) و کلرید کلسیم (CaCl2) یا ترکیبات کروم
د) اسید با غلظت بالا
ه) نمک با غلظت بالا
و) غلظتهای ضعیف از اسیدهای HCL ،HBr ،HI ،H2SO4 و H2CrO4
ز) آب دیونیزه شده که موجب خوردگی و سوراخی بدنه استیل حمام آب شود.
تعاریف پایه
بریم ببینیم عبارات و اصطلاحات مربوط به دستگاه بن ماری چیست!
- وسیله یکنواخت کننده دما:
وسیلهای که مایعات را برای مخلوط و همگن کردن ویژگیهای آن (دما، رنگ و غلظت) به هم میزند. به این قطعه، همزن نیز گفته میشود.
-
سینی نگهدارنده:
وسیلهای که برای نگهداری ظرف نمونه در کف حمام آب نصب شده است. همچنین، سبب جابجایی گرما در مایع داخل تانک از بالا به پایین و عقب و جلو میشود. این امر سبب یکنواخت ماندن دمای انتخابی توسط کاربر در تمام قسمتهای مایع تانک میشود. به طور معمول، این سینیها از استیل ساخته شدند.
-
رنگ الکترواستاتیک:
در این مراحل از ویژگی جذب ذرات باردار الکتریکی استفاده میشود. یک اختلاف پتانسیل بین 80 تا 150 کیلووات به شبکه سیمی که رنگ روی آن برای باردار کردن ذرات اسپری میشود اعمال میگردد. مواد فلزی که اسپری میشوند، به قطب مخالف ولتاژ قوی متصل هستند؛ بنابراین ذرات رنگ را جذب میکنند. قطعه اسپری شده بعداً برای ذوب کردن ذرات در فور الکتریکی قرار میگیرد که سبب چسبیدن قوی این ذرات به قطعه میشود.
-
فیوز:
یک ابزار ایمنی که مدارهای الکتریکی را از عبور زیاد جریان برق محافظت میکند. فیوزها از موادی ساخته شدند که ساختمان و ویژگیهای آنها تحت شرایط تعریف شده خوب کار کنند. اگر بنا به دلایلی این طراحی بهم بخورد، فیوز میسوزد و عبور جریان الکتریکی مختل میشود.
-
مقاوم متغیر:
یک مقاوم الکتریکی در داخل یک لوله بسته که معمولاً برای گرم کردن مایعات مانند آب یا روغن کاربرد دارد.
-
-
مقاومت:
-
-
مقاومتی که یک جسم یا مدار الکتریکی در خلاف جهت جریان الکتریکی وارد میکند و از ویژگی های یک مدار است که انرژی الکتریکی را به گرما (در خلاف جهت) تبدیل میکند. مقاومت [R] یک جسم مانند سیم، نسبت مستقیم با طول سیم [L] و نسبت غیرمستقیم با مساحت [a] جسم دارد. محاسبه آن بصورت زیر است:
R = k × L/a
به طوری که:
k = مقداری ثابت که به واحد مورد استفاده بستگی دارد.
L = طول هادی جریان برق
a = مساحت بخشی از هادی
اهم (Ω) واحد معمول مقاومت الکتریکی است، یک اهم برابر یک ولت / یک آمپر است.